علت روغن سوزی ماشین چیست؟

بنزین و گازوئیل سوخت‌های اصلی خودروها هستند و نیروی لازم برای حرکت کردن، از سوزاندن این سوخت‌ها در موتور، ایجاد می‌شود. اما بسیاری از ما اصطلاح «روغن‌ سوزی ماشین» را شنیده‌ایم و احتمالا تجربه هم کرده‌ایم.

روغن‌سوزی خودرو یکی از نشانه‌های ترسناک خرابی خودرو است که می‌تواند شروع یک دوره هزینه‌های سنگین برای تعمیر و رفت‌‌وآمد مکرر به تعمیرگاه باشد. در این مقاله، دلایل ایجاد روغن‌سوزی و راه‌کارهای برطرف کردن آن را بررسی می‌کنیم.

روغن سوزی ماشین چه معنایی دارد؟

روغن‌سوزی زمانی اتفاق می‌افتد که در سیستم‌ها و مکانیزم‌های بسته‌ی قوای محرکه خودرو، نشتی روغن وجود داشته باشد. مسیر عبور روغن در خودرو، کاملاً مشخص و بسته است؛ اگر روغن به بخش خارج از مسیر اصلی راه پیدا کند، اولین قدم برای روغن‌سوزی آغاز شده است.

روغن‌سوزی را می‌توان به دو بخش داخل موتور و خارج موتور و محفظه‌های احتراق، طبقه‌بندی کرد.

روغن‌سوزی زمانی اتفاق می‌افتد که روغن به هر مسیر غیرمجازی که سطح داغ دارد، وارد شود. هنگامی که موتور خودرو روشن باشد، بخش‌های داخلی آن دمای بالایی دارند و نشتی روغن از مسیر بسته‌ی اصلی‌اش و تماس با سطوح داغ، باعث روغن‌سوزی می‌شود. روغن‌سوزی در داخل موتور، به چند دلیل اتفاق می‌افتد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

آشنایی با فرمان ، تعلیق و کمک ها هرینگتون

دلایل روغن‌سوزی خارج از موتور

درکنار بوی نا‌مطبوع، دود اگزوز با رنگ متمایل به آبی همیشه نشان‌دهنده‌ی روغن‌سوزی ماشین است. اگر این دود در هنگام استارت زدن بیشتر باشد، مشکل در سوپاپ‌ها است؛ اما اگر هنگام گاز دادن و شتاب‌گیری بیشتر باشد، سوپاپ PCV یا رینگ پیستون خراب شده است. اگر بوی نامطبوع روغن‌سوزی وجود دارد اما از دود سفید و آبی اگزوز خبری نیست، احتمالا مشکل خارج از موتور باشد. در روغن‌سوزی خارج از موتور، نشتی روغن از سیستم بسته به سطوح داغ اتفاق می‌افتد. روغن‌سوزی خارج از موتور به‌دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
نصب نامناسب فیلتر روغن: پس از اینکه روغن موتور تعویض شد، فیلتر روغن باید به‌خوبی نصب شود. اگر فیلتر روغن به‌خوبی چفت نشده باشد، این احتمال وجود دارد که روغن موتور به بیرون راه پیدا کند.

این نشتی باعث می‌شود که روغن موتور روی قطعات مختلف زیرکاپوت بریزد؛ با اینکه زیرکاپوت به‌اندازه‌ی داخل موتور داغ نیست، اما دمای سطوح قطعات مختلف به‌قدری گرم است که پس از چند ثانیه روغن بسوزد.

نشتی واشر پیچ کارتر: برای اینکه روغن موتور تعویض شود، ابتدا باید پیچ کارتر را باز کرد. اگر پس از تعویض روغن این پیچ به‌خوبی بسته نشود، روغن به بیرون می‌ریزد و درصورت گرم بودن سطح زیر خودرو، بوی سختگی روغن استشمام خواهد شد.

سوراخ شدن کارتر: کارتر در زیرکاپوت و موتور قرار دارد و می‌تواند در جاده‌های ناهموار و آفرود، آسیب ببیند. علاوه بر این، امکان دارد که واشر کارتر هم مستهلک شود؛ آسیب کارتر و واشر آن، نشتی روغن موتور را در پی دارد. البته اگر دقیقا در زیر کارتر سطحی با دمای بالا نباشد، روغن‌سوزی اتفاق نمی‌افتد.

سفت نبودن یا باز شدن دریچه روغن: دریچه روغن در بالای موتور قرار دارد و از مجرایی که روغن تمیز به موتور ریخته می‌شود، محافظت می‌کند. این دریچه باید به‌خوبی بسته شود تا فشار لازم برای به‌گردش درآمدن روغن در موتور وجود داشته باشد.

اگر این دریچه سفت نباشد، سوراخ شده یا اصلا بسته نشده باشد، روغن موتور به بیرون نشت می‌کند. دریچه روغن در بالای موتور قرار دارد، بنابراین روغن می‌تواند روی سطوح مختلف زیرکاپوت بریزد و به‌دلیل دمای بالای قطعات بسوزد.

خرابی خنک‌کننده‌ی روغن موتور: اگر خودرو به سیستم خنک‌کننده خارجی مجهز باشد، امکان دارد که لوله‌های ارتباطی بین آن به رادیاتور نشتی پیدا کند و روغن‌سوزی در خارج از موتور ایجاد شود.

خرابی واشرهای درِ سوپاپ: واشر در سوپاپ، پوششی محافظ بین سرسیلندر و سوپاپ ایجاد می‌کند. این قطعه باگذشت زمان مستهلک می‌شود و می‌‎تواند مجرایی برای نشتی روغن موتور باشد.

تشخیص و تعمیر روغن‌سوزی ماشین در خارج از موتور آسان‌تر است؛ با بررسی زیرکاپوت و تشخیص بو و دود، نشتی روغن‌سوزی خراج از موتور را می‌توان تشخیص داد.

آشنایی با پلوس و جلوبندی هرینگتون

دلایل روغن‌سوزی داخل موتور

مشکل در سوپاپ PCV: یکی از دلایل شایع روغن‌سوزی ماشین مشکل در سوپاپ PCV و سیستم کنترل تهویه کارتر است. اگر این سوپاپ بسته شده باشد، مسیر عبوری مقدار کم مورد نیاز مخلوط سوخت و هوا که باید به موتور برسد، دچار مشکل می‌شود.

بسته بودن PCV باعث می‌شود که مخلوط سوخت و هوا در کارتر باقی بماند و روغن موتور رقیق شود. هم‌زمان با رقیق شدن روغن موتور، فشار داخل کارتر افزایش پیدا می‌کند؛ این فشار، روغن موتور را به سیلندرها جریان می‌دهد و به‌همین خاطر، روغن‌سوزی در داخل موتور اتفاق می‌افتد.

علاوه بر این، افزایش فشار در کارتر می‌تواند باعث جدا شدن واشر سرسیلندر هم شود؛ اگر سرسیلندرها هم در روغن‌سوزی نقش داشته باشند، احتمال خرابی اساسی موتور بسیار بالا می‌رود.

سوپاپ PCV وظیفه‌ی جدا کردن روغن از مکانیزم را هم دارد تا از ورود روغن موتور به سیلندرها و محفظه احتراق جلوگیری کند. اگر سوپاپ PCV مشکل داشته باشد، روغن موتور با مخلوط هوا و سوخت ترکیب و به موتور وارد می‌شود و می‌سوزد.

استهلاک سوپاپ‌ها و پوشش‌های محافظ داخلی موتور: تمام سوپاپ‌های ورودی و خروجی موتور، با پوشش و درزگیر همراه هستند تا بین روغن موتور و محفظه احتراق و سیلندرها، ارتباطی وجود نداشته باشد. مثل بسیاری از بخش‌های دیگر خودرو، درزگیرهای سوپاپ‌ها هم مادام‌العمر نیستند و مستهلک می‌شوند.

اگر استهلاک این بخش از موتور بالا رود، ممکن است که سوپاپ‌ها نتوانند از ورود روغن موتور به سیلندرها جلوگیری کنند و درنهایت، روغن‌ در محفظه‌‌های احتراق می‌سوزد. یکی از نشانه‌های اصلی روغن‌سوزی ناشی از خرابی درزگیرهای سوپاپ‌ها، دود زیاد پس از استارت خودرو با رنگ سفیدِ متمایل به آبی است.

چنین دودی همیشه نشانه‌ی روغن‌سوزی خودرو است؛ اگر درزگیرها و پوشش‌های عایق سوپاپ‌ها صدمه دیده یا ازبین رفته باشند، روغن موتور به راحتی به سیلندرها وارد می‌شود. با استارت زدن خودرو، روغن موتور در محفظه‌ی احتراق همراه مخلوط سوخت و هوا می‌سوزد و دود غلیظ سفید با رنگ متمایل به آبی از اگزوزها بیرون می‌آید.

خرابی رینگ‌ پیستون: وظیفه‌ی رینگ‌های پیستون موتور مشابه درزگیرهای سوپاپ‌ها است با این تفاوت که، محل قرارگیری آن‌ها در بالای سیلندر است. رینگ پیستون نباید کاملا سفت یا شُل باشد؛ به‌این دلیل که باید بین پیستون‌ها و سیلندرها روان‌کاری شود اما نباید روغن موتور به سیلندرها برسد.

اگر رینگ پیستون صدمه ببیند، ارتباط بین پیستون و بالای سیلندر بازتر می‌شود؛ همین شکاف کوچک کافی است تا روغن موتور به سیلندر راه پیدا کند و در محفظه احتراق بسوزد.

اگر دود اگزوز با رنگ سفید متمایل به آبی، هنگام شتاب‌گیری و فشردن پدال گاز بیشتر است، احتمالا روغن‌سوزی به‌دلیل خرابی رینگ‌های پیستون باشد.

به‌طور کلی، روغن‌سوزی در داخل موتور و محفظه‌ی احتراق و سیلندرها به‌دلیل خرابی در سوپاپ PCV، استهلاک درزگیرها و پوشش‌های سوپاپ‌های ورودی و خروجی و مشکل رینگ پیستون اتفاق می‌افتد.

آشنایی با هرزگرد و بلبرینگ ها هرینگتون

روغن‌ سوزی ماشین چگونه برطرف می‌شود؟

برای رفع ایرادات روغن‌سوزی خودرو، ابتدا باید دلیل آن را تشخیص داد؛ آیا روغن‌سوزی در داخل موتور است یا خارج؟ برای رفع روغن‌سوزی داخلی موتور، باید سیستم PCV و اتصالالش بررسی شود.

اگر مشکل در لوله‌ها و اتصالات باشد، این قطعات را می‌توان تعویض کرد. اگر مشکل مربوط به ناکارآمدی سوپاپ PCV باشد، معمولاً تجمع رسوب و لجن دلیل اصلی است و به‌راحتی می‌توان آن را تمیز کرد.

اما اگر درزگیرها و پوشش‌های سوپاپ مستهلک شده باشند، تنها راه‌حل تعویض قطعه است. برطرف کردن روغن‌سوزی خودرو زمانی هزینه‌های سنگینی دارد که ناشی از خرابی رینگ پیستون باشد.

اگر رینگ پیستون صدمه دیده باشد، معمولا تنها راه برطرف کردن مشکل روغن‌سوزی، بازسازی کامل موتور است. این فرآیند وقت‌گیر و نیازمند تخصص بالا است، بنابراین گزینه‌ی دیگر، تعویض کامل موتور با نمونه‌ی جدید خواهد بود.

در برخی خودروها، بازسازی یا تعویض موتور به‌دلایل مختلفی مثل هزینه‌های بسیار بالا هم گزینه‌ی مناسبی نیست و باید به فکر خریدن خودرویی جدید بود. برخلاف روغن‌سوزی داخل موتور، مواردی که مربوط به خارج از موتور می‌شوند، به‌آسانی برطرف خواهند شد. چفت کردن اتصالات و بستن دریچه‌ها و سوراخ‌هایی که نشتی روغن دارند، مشکل را ازبین خواهند برد.

البته اگر برخی از قطعات به‌دلیل استهلاک نشتی دارند، می‌تواند آن‌ها را با نمونه‌ای جدید و بهتر هم تعویض کرد. برای مثال، قطعاتی مثل واشر درِ سوپاپ، درزگیرها و کارتر را می‌توان تعویض کرد.

توصیه می‌شود که همیشه از موتور خودرو به‌خوبی نگه‌داری کنید تا احتمال روغن‌سوزی داخلی ماشین و هزینه‌های هنگفت تعمیر و تعویض قطعات کم‌تر شود.